Ağız bakımını üç alt gruba ayırıp anlatmak istiyorum. Bu başlıklarda diş fırçası ile temizleme, diş ipi kullanımı ve gargara olmak üzere kullanılan yaygın oral temizlik tekniklerini en temelden doğru şekilde açıklayacağım. Buna ek olarak diş fırçası seçimi konusunda da ve diş ipi konusunda doğru bilinen yanlışları da açıklayacağım.
Ağız Bakımı Neden Yapılır
Dişlerimizi fırçalamamızın veya diğer tüm ağız bakımlarımızı yapmamızın temel amacı dişlerimizi hastalıktan korumaktır. Sadece diş ve dişeti hastalıkları değil vücudumuzda görülen bazı hastalıkların sebebi de kötü ağız hijyenidir. Bu sebeple sağlıklı bir ağıza sahip olmak son derece önemlidir. Hem diş çürüğü oluşmasını önlemek hem de diğer hastalıkların vücuda girişini engellemek için mutlaka ağız hijyeni sağlamak zorundayız.
Doğru Diş Fırçalama Nasıl Yapılır, Neden Diş Fırçalamalıyız
Diş fırçalamamızdaki amaç plak oluşumunu önlemektir. Yapılan bilimsel çalışmalar ve Amerikan Diş Hekimleri Birliği (ADA) günde iki defa diş fırçalamayı bununla birlikte günde bir defa da diş ipi kullanmak gerektiğini söylüyor. Diş ipi ile ilgili konulara yazımın devamında değineceğim.
Diş fırçalarken dikkat etmeniz gereken bazı noktalar var. Bu noktaların bilinmemesi sebebiyle fırçalama ile diş çürüklerinin önüne geçilemiyor.
Nasıl diş fırçalanır? Bu sorunun cevabı olabilecek farklı yöntemler var. Bunun için benim önerim diş hekimi muayenesi sonucu size önerdiği diş fırçalama tekniğini uygulamanızdır. Ama sağlıklı bir ağızda olması gereken fırçalama tekniği şöyle olmalıdır: Diş fırçasını dişeti çizgisine 45° açı ile tutarak diş yüzeylerini dişetinden dişe doğru fırçalayın. Tüm diş yüzeylerinin dışını, içini ve de çiğneme yüzeyini oval hareketler kullanarak nazikçe fırçalayın. Bu noktaya kadar gördüğüm yapılan en büyük yanlış diş fırçalama yönünü farklı yapıp dişetlerine zarar veren travmatik bir fırçalama yapılması. Buna kesinlikle dikkat edelim.
Unutulan noktalardan birisi de dilin fırçalanmaması. Diş bakımı kadar önemli olan bir durumdur. Dilin fırçalanmaması sebebiyle ağız kokusu da meydana gelebilir. İyi bir ağız hijyeni için dil temizliği unutulmamalıdır. Dilinizi dil kazıyıcısı ile veya diş fırçası ile fırçalayabilirsiniz. Fırça kullanırken nazik olmaya özen gösteriniz.
Diş fırçalama konusunda şunları da mutlaka bilmelisiniz:
- Öncelikle dişlerinizi fırçalama süreniz 2dk olmalıdır. Çok fazla süre veya çok az süre fırçalamak zarar verir.
- Diş fırçanızı ıslatmayınız ve nohut tanesi büyüklüğünde macun koyup fırçalamaya başlayınız.
- Meyve, gazlı içecekler gibi asitli yiyecekler tükettikten 30 dk sonra dişlerini fırçalamalısınız. Çünkü asit diş yüzeyini yumuşatır. Bu evrede diş fırçalarsanız dişlerinizi aşındırmış olursunuz.
- Gece yatmadan önce mutlaka dişinizi fırçalayın ve sonrasında bir şey yiyip içmeyiniz. Su tüketebilirsiniz.
- Diş macunu seçerken aşırı aşındırıcı olanlar yani beyazlatıcı şeklide geçen macunlar hassasiyet içeren insanlarda probleme yol açabilir. Probleminiz olmasa bile hassasiyete neden olabilir. Bu özellikte diş macunlarını dikkatli kullanınız.
- Diş macununuzun mutlaka flor içerdiğinden emin olunuz. Flor diş ve ağız bakımı için birçok konuda yararlıdır. Flor karşıtı yorumlara da itibar etmeyiniz doğru bilgiyi diş hekiminizden alınız.
- Bir alerjik durumunuz varsa, diş macunları ile ilgili yaşadığınız bir sorun varsa önce diş hekiminize gidiniz. Sorunu anlatıp size uygun bir diş macunu önermesini isteyebilirsiniz. Bu konuda da en doğru bilgiyi bir diş hekiminden almalısınız.
- Diş fırçanızı da 3-4 ayda bir değiştirmenizi öneririz. Fırça kıllarının durumuna bakarak karar verebilirsiniz. Eğer fırça kılları daha erken dönemde deforme oluyorsa travmatik fırçalıyor olabilirsiniz.
Diş İpi Kullanımı
Diş ipini baş ve işaret parmağınıza dolayınız. Diş ipi bu parmaklar arasında gerili olarak durmalı. Sonra ağız içinde dişlerinizin arasında nazikçe yukarı ve aşağı doğru hareket ettirin. İpliği tüm diş yüzeylerinde nazikçe gezdirin ve ipin dişeti çizgisini geçtiğine emin olun. Diş ipi kullanırken önemli bir nokta her diş arasında ipin farklı bir bölgesi ile temizleme işlemi yapmasıdır. Bu sayede ağızın bir yerindeki bakteri diğer tarafa taşınması önlenmiş olur.
Diş ipi ile alakalı toplumuzdaki yaygın yanlış bilgi dişlerin arasını açtığı yönündedir. Bu oldukça yanlıştır. Özellikle dişlerinin arası çok sıkı olan insanlar mutlaka diş ipi kullanmalıdır. Yoksa ne kadar da iyi fırçalasa arayüzdeki plak ve çürük oluşumunun önüne geçemez. Bu yanlış bilgiler konusunda çevrenizi de uyarınız.
Diş ipi dışında arayüz fırçaları gibi diğer arayüz temizleme araçlarını da hekim önerisi doğrultusunda kullanınız.
Gargara Kullanımı
Gargara kullanımı konusunda dikkat etmeniz gerek nokta kendiniz direkt bir gargara alıp kullanmayınız. Mutlaka diş hekimine gidip muayene olunuz. Eğer size bir gargara önerirse o zaman alınız. Gargaralar rutin bakımdan ziyade ağız içindeki bazı hastalıkları tedavi etmede ek olarak verilebilir. Mutlaka doktor kontrolünde ve belirtilen süre kadar kullanınız. Gargaraların kontrolsüz ve uzun süre kullanımı farklı hastalıklara, dişlerde renklenmelere yol açacaktır.
Düzenli Muayene
İyi bir ağız bakımın en önemli noktalarından biri de şüphesiz düzenli diş hekimi muayenesidir. Mutlaka 6-12 ayda bir diş hekimine muayene olmalısınız. Yalnız bu süre hastalar arasında değişkenlik gösterebilir. Muayene olduğunuzda diş hekiminiz size ne kadar sıklıkla bir ziyarete gelmeniz gerektiği konusunda bilgi verecektir.
Yazar: Hasan Aydemir
Kaynaklar
- https://www.colgate.com/tr-tr/oral-health/brushing-and-flossing/how-to-brush/
- https://www.ada.org/resources/research/science-and-research-institute/oral-health-topics/toothbrushes
- https://www.ada.org/resources/research/science-and-research-institute/oral-health-topics/floss
- https://www.adansw.com.au/About/ADA-NSW-Fact-Sheet-How-Often-You-Should-See-a-Dent.aspx